O problema da vivenda non o soluciona (por si só) unha oficina sen contido
Fecha 31/10/2022
Editorial.
Lalín ten un problema grave de vivenda. Os últimos anos serviron para que case todo o que estaba en venda ou aluguer se “colocara” en cuestión de poucas semanas, en boa parte dos casos.
Dez anos despois da crise de 2008, os prezos volveron a limites máis que razoables no mercado de compra – venda, pero os de alugueiro disparáronse a límites propios de cidades con alta demanda combinada (turístico-estudantil-funcionarial, como Santiago). Pero Lalín non é Santiago e os seus salarios medios distan moito desta cidade.
Ducias de vivendas permanecen desocupadas en Lalín por falta de incentivos aos seus propietarios, para a súa posta no mercado de aluguer (e garantías xurídicas e financieiras para casos de incumprimento dos arrendatarios). Acontece nunha vila orfa de axudas municipais para a súa saída efectiva ao mercado, e iso repercute en serias dificultades para reter ou captar habitantes. De feito, boa parte das compras e alugueiros desprázanse xa a localidades como Silleda.
Lalín precisa, máis que unha oficina para axuda á vivenda, darlle contido e vontade política, ademais da adopción dun programa de apoio ao aluguer (tanto a propietarios como usuarios). E iso implica asignar recursos nos orzamentos e non actuar por impulso, con ocorrencias ou por estratexia electoral. É preciso e urxente a elaboración dun Plan Municipal de Acceso á Vivenda, que teña na rehabilitación e o alugueiro os seus piares. Un plan que conte na súa xestación coa participación de Concello (Urbanismo e Benestar), Asociacións Veciñais e Sociais, IGVS, representante de Promotores/empresas de construcción e rehabilitación... Non hai que inventar nada. Na miña época, ao frente da comunicación do IGVS, coñecín varios casos (hoxe casos de éxito) nos que a colaboración público – privada mudou panoramas como o que agora vive Lalín, con medidas combinadas (que funcionaron, por exemplo, en varias vilas con cascos históricos ou amplas rúas de vivenda antiga ou desocupada):
Paquete de incentivos a propietarios para a posta no mercado de vivendas desocupadas.
Paquete de apoio IGVS / Concello a constructoras, para o remate de obras suspendidas ou propiedade de “fondos buitre”.
Accións sancionadoras a edificios inacabados, por incumprimento de licencia de obras. Apertura de expedientes de demolición.
Programa de rehabilitación de vivenda antigua para o destino a aluguer.
Programa de apoio financieiro ao alugueiro compartido para profesionais que exerzan os seu traballo na vila (médicos, funcionarios, novos traballadores por conta allea).
Accións de afianzamento público para emancipación e primeiro aceso a mozo a vivendas de aluguer.
Creación de base de datos de ofertantes e demandantes de vivenda
Creación de unha “Oficina municipal de rehabilitación e acceso a vivenda” na que se priorice o apoio á rehabilitación e alugamento a familias novas.
O risco de perda de habitantes é unha realidade e o fluxo de habitantes cara a vilas limítrofes tamén o é (que vai quedar demostrada no vindeiro censo). A falta de profesionais cualificados (polas dificultades de acceso a vivenda) xa se ve en empresas e vai ser evidente, por exemplo, nas dificultades de cobertura de prazas sanitarias do novo CIS.
Poucas cuestións hai máis importantes que o dereito á vivenda, pois é un requisito mínimo para levar unha vida digna. Dun gobernó local espérase que actúe e, como mínimo (mentres se articulan medidas máis ambiciosas), axudar á ciudadanía a acceder aos programas autonómicos de acceso á vivenda e por suposto aos regulados polo “Plan Estatal para el acceso a la vivienda 2022-2025” (por exemplo e para empezar).
A outra vertente é o risco de “ocupación”, pois Lalín rexistrou dous casos resoltos (un deles cando menos) por “empresas privadas anti-ocupación”, na parte alta de Bos Aires. Pero esa é outra cuestión á que dedicarlle unha liñas nuns días. O risco xa non é só teórico e combina con outros factores (ademais do citado).
Lalín ten un problema grave de vivenda. Os últimos anos serviron para que case todo o que estaba en venda ou aluguer se “colocara” en cuestión de poucas semanas, en boa parte dos casos.
Dez anos despois da crise de 2008, os prezos volveron a limites máis que razoables no mercado de compra – venda, pero os de alugueiro disparáronse a límites propios de cidades con alta demanda combinada (turístico-estudantil-funcionarial, como Santiago). Pero Lalín non é Santiago e os seus salarios medios distan moito desta cidade.
Ducias de vivendas permanecen desocupadas en Lalín por falta de incentivos aos seus propietarios, para a súa posta no mercado de aluguer (e garantías xurídicas e financieiras para casos de incumprimento dos arrendatarios). Acontece nunha vila orfa de axudas municipais para a súa saída efectiva ao mercado, e iso repercute en serias dificultades para reter ou captar habitantes. De feito, boa parte das compras e alugueiros desprázanse xa a localidades como Silleda.
Lalín precisa, máis que unha oficina para axuda á vivenda, darlle contido e vontade política, ademais da adopción dun programa de apoio ao aluguer (tanto a propietarios como usuarios). E iso implica asignar recursos nos orzamentos e non actuar por impulso, con ocorrencias ou por estratexia electoral. É preciso e urxente a elaboración dun Plan Municipal de Acceso á Vivenda, que teña na rehabilitación e o alugueiro os seus piares. Un plan que conte na súa xestación coa participación de Concello (Urbanismo e Benestar), Asociacións Veciñais e Sociais, IGVS, representante de Promotores/empresas de construcción e rehabilitación... Non hai que inventar nada. Na miña época, ao frente da comunicación do IGVS, coñecín varios casos (hoxe casos de éxito) nos que a colaboración público – privada mudou panoramas como o que agora vive Lalín, con medidas combinadas (que funcionaron, por exemplo, en varias vilas con cascos históricos ou amplas rúas de vivenda antiga ou desocupada):
Paquete de incentivos a propietarios para a posta no mercado de vivendas desocupadas.
Paquete de apoio IGVS / Concello a constructoras, para o remate de obras suspendidas ou propiedade de “fondos buitre”.
Accións sancionadoras a edificios inacabados, por incumprimento de licencia de obras. Apertura de expedientes de demolición.
Programa de rehabilitación de vivenda antigua para o destino a aluguer.
Programa de apoio financieiro ao alugueiro compartido para profesionais que exerzan os seu traballo na vila (médicos, funcionarios, novos traballadores por conta allea).
Accións de afianzamento público para emancipación e primeiro aceso a mozo a vivendas de aluguer.
Creación de base de datos de ofertantes e demandantes de vivenda
Creación de unha “Oficina municipal de rehabilitación e acceso a vivenda” na que se priorice o apoio á rehabilitación e alugamento a familias novas.
O risco de perda de habitantes é unha realidade e o fluxo de habitantes cara a vilas limítrofes tamén o é (que vai quedar demostrada no vindeiro censo). A falta de profesionais cualificados (polas dificultades de acceso a vivenda) xa se ve en empresas e vai ser evidente, por exemplo, nas dificultades de cobertura de prazas sanitarias do novo CIS.
Poucas cuestións hai máis importantes que o dereito á vivenda, pois é un requisito mínimo para levar unha vida digna. Dun gobernó local espérase que actúe e, como mínimo (mentres se articulan medidas máis ambiciosas), axudar á ciudadanía a acceder aos programas autonómicos de acceso á vivenda e por suposto aos regulados polo “Plan Estatal para el acceso a la vivienda 2022-2025” (por exemplo e para empezar).
A outra vertente é o risco de “ocupación”, pois Lalín rexistrou dous casos resoltos (un deles cando menos) por “empresas privadas anti-ocupación”, na parte alta de Bos Aires. Pero esa é outra cuestión á que dedicarlle unha liñas nuns días. O risco xa non é só teórico e combina con outros factores (ademais do citado).